TARIMDA İKLİM KRİZİ
İçinde bulunduğumuz çağda tüm canlıları etkileyen bir çok çevre sorunu ile yüzleşsek de bunların belki de en önemlisi iklim değişikliğidir. Özellikle artan gıda ihtiyacını karşılayabilmek için arttırmak zorunda olduğumuz gıda üretimi, iklim krizi ile birlikte hayatımızda önemli değişikliklere sebep olmuştur.
Hepimizin bildiği gibi tarım ürünlerinin gelişiminde suya, toprağa, sıcaklığa, güneş ışığına ihtiyaç vardır. İklim değişikliğiyle su kaynaklarının azalması, sıcaklık artışı, topraktaki verimliliğin azalması doğrudan tarımı etkileyen faktörlerdir. Bu faktörleri kontrol edememek tarım alanında büyük risklere neden olmaktadır.
İklim değişikliğinin tarımda sebep olduğu olumsuz etkilerin başında kuraklık, yağış rejimi değişikliği, sıcaklık artışı, su kaynaklarının azalması, doğal afetlerde artış, toprak verimliliğinde azalma, aşırı yağış, bitki örtüsü değişimi, hastalık ve zararlı artışı, bitki besin maddeleri eksikliği, gıda sektöründe yetersizlik gelmektedir.
- Kuraklık: Kuraklık “Yağışların, kaydedilen normal seviyelerinin önemli ölçüde altına düşmesi sonucu, arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesine ve hidrolojik dengenin bozulmasına sebep olan doğal olay” olarak tanımlanabilir (BMÇMS1 , 1997). Kuraklığın üç çeşidi vardır. Bunlar:
- Meteorolojik Kuraklık,
- Tarımsal Kuraklık,
- Hidrolojik Kuraklık
Tarımsal kuraklık bitkinin gelişim döneminde kök kısmında yeterli nemi alamaması veya bulamaması durumundan kaynaklanır. Tarımda su yetersizliği, yağışların azalması ve yağış rejiminde meydana gelen değişimlerde kuraklığa sebep olmaktadır.
- Sıcaklık Artışı: Hava sıcaklıklarının artışı, karbondioksit oranının değişmesi ve yağışlardaki değişiklikler ürün verimini ve tarımı etkiler. Tarımda verim, sıcaklığında etkisiyle bölgelere göre farklılık göstermektedir. Örnek verecek olursak ülkemizde Akdeniz bölgesinde ürün veriminde azalma meydana gelmektedir.
- Su Kaynaklarında Azalma: Su doğadaki yaşam ve ekosistem için en gerekli doğal kaynaklardan biridir (Yang vd., 2021). Dünyanın %70’i su olmasına rağmen kullanılabilir su oranı çok düşüktür. Bu durum kullanılabilir suyu ve su kaynaklarını daha verimli ve düzgün kullanmamız için en önemli nedendir. İklim değişikliğinin de etkisiyle su kaynaklarında azalma meydana gelmiştir. Su döngülerinde bozulmalar yaşanmıştır.
- Toprak Verimliliğinin Azalması ve Erozyon: Sıcaklık artışı ile toprak yapısındaki değişimler hızlanır. Bu hızlanmadan dolayı toprağın tutuculuğu azalıp erozyona alt yapı sağlanmış olur. Ayrıca toprak verimliliğinde de azalmalar meydana gelir.
- Aşırı Yağış: Yağış düzeninde ve şiddetinde yaşanan değişimlerin en önemli nedenlerinden birisi iklim değişikliğidir. Düzenli olarak yağan yağmur bir anda toplu şekilde yağdığı için zarar verici etkiye neden olabiliyor.
- Hastalık ve Zararlılar: İklim değişikliğinin sonuçlarında hastalık ve zararlıların oluşabilmesi için ideal ortamlar oluşabilmektedir.
- Bitki Örtüsü Değişimi: İklim değişikliğinin bir sonucu da bitki örtüsünde meydana gelen değişimlerdir. Meraların azalıp, bozkırların artması bitki örtüsünün değişmesinin bir sonucudur.
- Bitki Besin Noksanlığı: İklim değişikliğinin sonuçlarından etkilenen toprak verimliği ile toprakta bulunması gereken yararlı organik bileşenlerin az olması sonucunda bitkiler yeterli besini alamadığı için gelişimlerinde eksiklik görülmektedir. Bu eksikliği gidermek için kimyasal içerikli gübreler kullanılır. Bunun sonucunda ise sera gazı salınımı açığa çıkar.
- Gıda Sektörüne Etkileri: İklim değişikliğinin sonucunda su kaynaklarında azalma, ürün veriminde düşüş, bitki örtüsünde değişimler vb. olaylar meydana gelmektedir. Bu olaylar direkt olarak insanların besin ihtiyaçlarını etkiler. Nüfus artışı ile besin ihtiyaçlarında artış meydana gelmiştir fakat iklim değişikliğinin sonuçlarıyla kaynaklarda azalma meydana geldiğinden yetersizlik durumu ortaya çıkmıştır.
Bu risklere karşı alınabilecek çözümlerle tarımda iklim krizini yönetmek mümkündür. İklime uygun yapılan tarımsal uygulamalar, tarım teknolojilerindeki gelişim ve tarımda dijitalleşme ile iklim krizinin etkilerini en aza indirgemek mümkündür. Bir sonraki blog yazımızda ise iklim krizi ile mücadele konusuna değineceğiz. Diğer yazılarımızda görüşmek üzere…
Sosyal medya hesaplarımızdan da bizi takip etmeyi ihmal etmeyin.
Referanslar:
[1] https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx?d=yontemsinif
[3] http://climatechange.boun.edu.tr/iklim-degisikligi-ve-su/
0 Comments